- dyżurny
- dyżurny I {{/stl_13}}{{stl_8}}przym. Ia, dyżurnyni {{/stl_8}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'pełniący dyżur': {{/stl_7}}{{stl_10}}Dyżurny sierżant z posterunku policji. Lekarz dyżurny. Dyżurny pracownik wodociągów. Oficer dyżurny. Dyżurny synoptyk. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'zwykle z odcieniem ironicznym lub humorystycznym: pojawiający się zawsze i wszędzie jak na zawołanie, stale ten sam lub taki sam, będący zawsze pod ręką, do dyspozycji, w pogotowiu; także o temacie, problemie itp.: nieustannie wałkowany,{{/stl_7}}{{stl_7}} wciąż poruszany w środkach masowego przekazu, w każdym towarzystwie, eliminujący inne': {{/stl_7}}{{stl_10}}Przechowywał na okoliczność okresowego zgarniania ich obu – dyżurny alkohol. (Ang) Gdy ktoś przyszedł do dworu, pani prosiła do salonu, częstowała herbatą i ciastem. – Dyżurnym – podśmiewały się kobiety – od tego częstowania aż{{/stl_10}}{{stl_10}} kurzem „zarosło”. (TS) Antysemityzm, aborcja to są tematy dyżurne. (Wp) Oczyszczalnia stała się dyżurnym problemem na sesjach rady gminy. (CzK) {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'z ironią o człowieku: wyznaczony do odgrywania, zwykle na pokaz, stale tej samej roli, nieprzepuszczający żadnej okazji, by wystąpić w jakiejś (stałej) roli; także: służalczy, dyspozycjny, gorliwie spełniający wolę mocodawców (za{{/stl_7}}{{stl_7}} określone korzyści), sprzedajny, wynagradzany za głoszenie określonych poglądów': {{/stl_7}}{{stl_10}}Stalin! Bierut! Kim Ir Sen! – huczały masówki i pochody, a dyżurni plastycy wykonywali podobizny dotąd zupełnie nieznanego dygnitarza wschodnioazjatyckiego. (CzK) Autorytet moralny jest ulubionym gościem TVP, która za komuny miała dyżurnych{{/stl_10}}{{stl_10}} przechodniów, a teraz ma dyżurnych moralistów. (Łys. NŁ 2) Dyżurni historycy i publicyści PRL. (CzK) Dyżurni buntownicy na sprzedaż. (CzK) Dyżurny uczestnik charytatywnych akcji. (żW) Dyżurni katolicy. (GW) {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}dyżurny II {{/stl_13}}{{stl_8}}rz. mos odm. jak przym. Ia {{/stl_8}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'osoba pełniąca dyżur': {{/stl_7}}{{stl_10}}Klasowy dyżurny. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'z ironią o człowieku wyznaczonym do odgrywania, zwykle na pokaz, stale tej samej roli; także: o człowieku dyspozycyjnym, służalczym, gorliwie spełniającym wolę mocodawców (za określone korzyści), sprzedajnym oraz o człowieku wynagradzanym za{{/stl_7}}{{stl_7}} głoszenie określonych poglądów, zatrudnionym do takich celów przez władze państwa, partii itp.': {{/stl_7}}{{stl_10}}Jawią mi się moje teksty o „kopertówkach” dla telewizyjnych dyżurnych ze świata artystycznego. (Łys. L) Jeden z „dyżurnych” w belgradzkim Ośrodku Prasowym wykrzyknął: – Co mogą nam zrobić teraz, kiedy Rosja przepadła? (TS) {{/stl_10}}
Langenscheidt Polski wyjaśnień. 2015.